Pochwalić też trzeba umieć! To bardzo ważne, aby zdać sobie sprawę, że to, w jaki sposób chwalisz swoje dziecko, ma bardzo duże znaczenie. Nie wystarczy krótkie „bardzo dobrze”, bo dla dziecka to niewiele znaczy. Popadając natomiast w skrajność, można wręcz zbudować w maluchu poczucie, że porażki wiążą się z katastrofą. Właśnie dlatego warto się na chwilę zatrzymać i pomyśleć, w jaki sposób Ty mówisz swojemu dziecku, że jesteś z niego dumny.
Przedstawię Ci kilka dobrych rad w związku z chwaleniem Twojego dziecka!
Dlaczego pochwały są ważne?
Usłyszenie pochwały i dumy w głosie rodzica to dla dziecka nagroda za dobrze wykonane zadanie. Jeśli natomiast na bieżąco śledzisz naszego bloga, to wiesz, że nagradzanie to jedna z najbardziej efektywnych sposobów na budowanie w dziecku pozytywnych nawyków.
Chwalenie to sposób na wskazanie maluchowi zachowań, których od niego oczekujesz, ale z jednoczesnym budowaniem motywacji wewnętrznej do ich wykonywania. Euforia i pozytywne emocje, jakie towarzyszą dziecku podczas chwalenia przez rodzica, to niezwykła nagroda. Sprawdź i przekonaj się sam, jak szybko popędzi, aby narysować kolejny rysunek, gdy pochwalisz jego pierwsze dzieło.
Warto jednak trzymać się kilku dobrych zasad, które sprawią, że chwalenie będzie przynosiło pozytywne skutki i nie wywoła w dziecku negatywnych odczuć. Mogą bowiem zrodzić się w nim wątpliwości i strach przed porażką. Słysząc wciąż, że jest tak dobrym uczniem i przynosi doskonałe oceny, może obudzić w sobie stres przed odstępstwem od tej normy. Gorszy wynik ze sprawdzianu może wiązać się dla niego z poczuciem, że jest niewystarczający, a w przyszłości przerodzić się w perfekcjonizm.
Właśnie dlatego zapoznaj się z tymi wskazówkami.
Jak mądrze chwalić dziecko?
W kontekście chwalenia przedstawię Ci kilka podstawowych zasad i wskazówek, które pomogą budować w Twoim dziecku pozytywne nawyki. To również sposób na budowanie wokół niego otoczki pozytywnych emocji, szczęścia i radości. Nie zapominaj, że rodzic jest dla każdego dziecka niczym superbohater i każde dobre słowo z jego ust to dla malucha ogromna bomba pozytywnych emocji.
Zrezygnuj z ogólników
Dziecko wszystkiego się uczy od zera. Musisz pamiętać, że nie wszystko jest dla niego oczywiste tak, jak dla Ciebie. Macie zupełnie inny bagaż doświadczeń, dlatego powinieneś unikać ogólników.
Chwaląc, zawsze wskazuj na pozytywy, za które doceniasz pracę swojego dziecka. Bądź precyzyjny i dokładnie wymień wszystkie czynności, które wykonało dobrze. Nie traktuj tego, jak zadanie, które należy szybko odhaczyć. Poświęć maluchowi kilka minut i skup się na tym, czym chce Ci się pochwalić.
Zamiast mówić: „Jak ładnie posprzątałeś”, powiedz: „Widzę, że świetnie sobie poradziłeś ze sprzątaniem. Łóżko pościelone, zabawki są ładnie poukładane, a klocki znalazły się w swoim koszyczku. Jestem z Ciebie dumna”.
Pochwała zawsze musi być pozytywna
Jeśli Twojemu dziecku coś się udało, to nie wskazuj mu błędów, jakie przy tym popełnił. To mały człowiek, który nie ze wszystkim od razu poradzi sobie doskonale, więc doceń jego chęci. Daruj sobie „ale…” i skup się przede wszystkim na tym, co się udało.
Unikaj również porównywania dziecka do innych lub wskazywania, że długo mu to zajęło. Odpuść sobie krytykę, bo przez to pochwała może nie przynieść pożądanego efektu lub zdołować malucha. Nie próbuj również kłamać, bo dziecko bardzo szybko to wyczuje.
Zamiast powiedzieć: „Ładnie posprzątałeś, ale zapomniałeś o łóżku”, skup się przede wszystkim na tym, co się udało: „Jestem duma, że zupełnie sam poradziłeś sobie ze sprzątaniem swojego pokoju. Bardzo dobrze Ci poszło. Super!”
Dostrzegaj postępy i stosuj opisy
Aby okazać dziecku szczere zainteresowanie, musisz się szczerze zainteresować tym, co zrobiło. Zadaj kilka pytań, opisz, co widzisz i czujesz. Zagaj rozmowę na temat tego, co udało mu się zrobić. Dostrzegaj i pokazuj mu również postępy, jakie wykonuje. Nawet dorośli potrzebują w codziennym życiu dostrzegać swoje postępy, aby odnaleźć motywację do działania, dlatego warto budować w dziecku poczucie sprawczości od najmłodszych lat.
Doceniaj włożony wysiłek
Nie tylko sam efekt się liczy, ale przede wszystkim to, jaki wysiłek maluch włożył w przygotowanie określonego efektu. Powiedz mu to i pokaż, że widzisz jego starania. Dzięki temu – ponownie – budujesz w nim motywację wewnętrzną poprzez skupianie się na działaniu, a nie tylko celu, do którego się dąży.
Nie czekaj z pochwałą
Bardzo ważne jest odpowiednie wyczucie czasu. Jeśli dziecko przychodzi do Ciebie, aby pochwalić się swoim rysunkiem, nie pozwól mu czekać. Spójrz na rysunek, zainteresuj się tym, co na nim się znajduje i pozwól maluchowi się wypowiedzieć. Okaż zainteresowanie i wskaż elementy, które najbardziej Ci się podobają.
Nie czekaj również na wyjątkowe sytuacje. Twoja perspektywa mocno różni się od możliwości małego dziecka, więc nie oczekuj, że zrobi coś, co będzie zapierało Ci dech w piersi. Pochwal dziecko za codzienne, proste czynności i pozwól mu dorastać w przekonaniu, że jest wartościowym i zdolnym człowiekiem. To budowanie w nim poczucia własnej wartości i pewności siebie.
Nie popadaj w skrajność
Biorąc pod uwagę szczerość, oczywistym jest, że nie zawsze będziesz czuł, jako rodzic, potrzebę pochwalenia. Nie rób tego na siłę, byle jak najczęściej. To również negatywnie może wpłynąć na dziecko, które w pewien sposób uzależni się od bycia w centrum uwagi. W skrajnych przypadkach może dojść do tego, że od otrzymania pochwały lub jej braku będzie zależało samopoczucie dziecka.
W częstości chwalenia należy wyrobić sobie zdrowy balans. Nie każ dziecku czekać na swoje zainteresowanie, aż zrobi coś wyjątkowego, ale nie chwal go również na każdym kroku. Pozwól, aby wszystko było szczere i naturalne.
Sztuka chwalenia dziecka to coś, czego należy się nauczyć. Nie wszystko bowiem to, co dorośli uważają za pochwałę, w ten sposób będą postrzegać dzieci. Pamiętaj, że one patrzą na świat zupełnie inaczej. Wszystko jest dla nich dużo prostsze, ale mniej oczywiste. Właśnie dlatego warto wprowadzić w swoje życie te kilka wskazówek, które pomogą budować w Twojej rodzinie pozytywną atmosferę wsparcia, poczucia ważności i radości.